Matthew 5

Yesu 'ina e'ita 'oyaya

(Luke 6:20-23)

1Yesu pwalu sinabwana 'i'itedi, 'enega 'ipilisinedi ga 'itu'e 'oyaya ga gote 'ena 'imiyatowa, ta 'ina tononoyao wate situ'ema, 2'enega Yesu 'ie'ale ga 'ie'ita 'ediya, 'igwaegwae:

3'Omi ma imi nuwamwa'uta wagwausowala, manuna Yaubada nimanaya wamiyami.

4'Omi todedoi wate wada gwausowala, manuna Yaubada 'ida giegwausowalimi.

5'Omi 'imi bubuna nuwana wada gwausowala manuna ma'etamo Yaubada bale'u maibo'ana 'i'ebwa'emi.

6Ta 'abo 'omi bubuna bobo'ana nuwanuwami sinabwana, wada gwausowala, manuna bubuna bobo'ana 'atemiya 'ida sinabwa.

7Ta 'omi to'atenuwa 'ole'ole wada gwausowala, manuna Yaubada wate 'ida 'atenuwa 'ole'oleyemi.

8'Omi to'ate'esasa wada gwausowala, manuna ma'etamo Yaubada wa'ita.

9'Omi togienuwa siwalowao wada gwausowala, manuna Yaubada 'ida 'awanatunemi.

10'Eguma 'omi 'imi guinuwa bobo'ana manudi tomota sietalauwalemi, wada gwausowala manuna Yaubada nimanaya wamiyami.

11Ta 'eguma manugu tomota silo'aegilemi be sietalauwalemi be 'idi kaboega si'awa'awa to'umaliyemi, wada gwausowala tuga. 12Ona'ai'aila 'ilobwenemi be wada gwausowala sinabwana, manuna ma'etamo 'ami pali bobo'ana galewaya wada loba. Ta 'omi nadigega Yaubada 'ina palopitao lowaenei. Manuna taudi wate 'idi miyamwau silobena tomota 'ediyega. Yn 3:2-3v10 1 Pi 3:14v11 1 Pi 4:14v12 Ye 1:2

Ola be mayale manudi

(Maki 9:50; Luke 14:34-35)

13'Omi nadigega ola me bale'u manudi. Ta wanuwa'i'isi 'eguma ola 'ina waiwai 'igugumwala nigeya sawesawenaya be 'ibobo'ana limana, 'enega taguitoyasei be tasiwayaule 'eda 'enaya.

14Ta wate 'omi 'atuwa mayale me bale'u manudi. 'Eguma mayale taloe'abiya geya'abo 'ule 'enega ta'au'aukabobo, ta esi 'ebesa'u etaninaya tasa'u be anuwa maibo'ana 'ida maedana. Wate nadigega 'eguma 'oya debanaya talo'asa, nigeya kapekapeyana be 'asa nina takwaiye. 16'Omi wate nadigega, 'ilobwenemi be 'imi maedana wada giesae tomota 'ediya, be 'enega 'imi guinuwa bobo'ana sida 'ita, ta Tamami galewaya sida tupui. 1 Pi 2:12

Loina manuna

17Geya'abo wanuwanuwa 'aene 'abo'agu yamai be Mosese 'ina loinao nai palopitao 'idi e'itao ya'ewa yauledi. Ta esi yamai be 'aene loina nidi yagieapwesa 'ai'ailidi. 18Ona'ai'aila loina getedi ma'etamo sida apwesa ta geya'abo 'ebweu to'ase gidala kwakwayona 'isawasawala be 'ana laba galewa ta bale'u sisasawala. 19Ta 'eguma yaita loina nidi 'ebweuna 'ediyega gidala kwakwayona 'iguitoyase be tomota wate nadigega 'ie'itadi, tauna Yaubada 'ina 'ebeloina solanaya tolo'ubuna 'ai'aila, ta esi 'eguma loina nidi 'uematamatanedi be 'ue'itaedi, 'amu esana 'ida sinabwa Yaubada 'ina 'ebeloina solanaya.

20Wate yaeonami 'aene 'ilobwenemi be 'imi bubuna taudi Palisiyao be loina 'ana toe'itao 'idi bubuna 'ida bobo'ana sinedi. Ta 'eguma nigeya, geya'abo Yaubada 'ina 'ebeloina 'ena walugulugu. Md 23:3; 2 Ti 3:5

Gamwasowala manuna

21Gimiloina tubudao 'ediya wamwalamwalatoni, 'igwae:

“Geya'abo loemwawasa, be 'eguma yaita 'iloemwawasa loina 'ida loba.”

22Ta 'abo'agu yaloinemi 'abo yaita tasina 'igamwasowale, loina 'ida loba. Ta 'eguma 'i'awa to'umaliye, loina 'ida loba toloinao 'ediyega. Ta wate 'eguma 'i'awa uwauwae, ma'etamo 'ilulugu 'asagabugabu 'enaya.

23'Enega 'eguma 'imu oboboma 'ume'eme'ei be 'aene 'uda taliya Yaubada 'ena ta 'abo bada 'unuwena 'aene 'ebweu tasiyo ma ina nuwamwau 'oyo 'imu bubuna manuna, 24'ilobweneyo be 'imu oboboma 'usa'u 'ebe taliya selabenaya be 'uila tasiyo 'enaya, be 'utoo be ma'iyayo waegosigosiyana limana, ta muliyega 'uilama be 'imu oboboma nina Yaubada 'enaya 'utaliyae.

25Ta 'eguma 'ebweu tai 'ie'ewayo be 'itauyeyo sabi etalaeyo, 'ilobweneyo be nugana loegesi nina 'ugiepaepalu maniniye ma'iyayo. Ta 'eguma nigeya, 'amu toe'ewa nina 'ida tauyeyo toloina 'enaya be 'amu loina 'uloba, nate sisa'uyo deliya, 26ta geya'abo sa'i 'uapweapwesa be 'ana laba 'imu lowaga maibo'ana 'uyotula egumwalidi! 11:25

Yalakwaiya manuna

27Gimiloina ni'atu wamwalamwalatoni, 'igwae,

“Geya'abo loelata.”

28Ta 'abo'agu yaloinemi 'aene 'eguma to tai waine 'ena 'iyalakwaiya, tauna 'atenaya ni'atu 'iloegesi.

29'Enega 'eguma mata'ataiyo 'ina duneyega 'igiebe'uyeyo, 'ilobwenena be 'uiwa yaule. 'Elouya nigeya sinabwana 'eguma welawela'ayo 'ebweuna namo 'uloseye, ta esi 'elouya sinabwana 'eguma matayo manuna Yaubada ooyo maibo'ana 'iula mwa'ute 'asagabugabu 'enaya.

30Nadigega wate 'eguma nima'ataiyo 'ina guinuwega 'igiebe'uyeyo, 'ilobwenena be 'u'upwa yaule. 'Elouya nigeya sinabwana 'eguma welawela'ayo 'ebweuna namo 'uloseye, ta esi 'elouya sinabwana 'eguma nimayo manuna Yaubada ooyo maibo'ana 'iula mwa'ute 'asagabugabu 'enaya.

Sa'ila manuna

(Madiu 19:9; Maki 10:11-12; Luke 16:18)

31Gimiloina wate 'igwae,

“'Eguma tai 'ebweu nuwanuwana be mwanena 'isa'ilei, 'ina leta tai nina 'ida 'etoladi be mwanenana 'i'ebwa'e ta 'enega 'isasa'ila.”

32Ta 'abo'agu yaloinemi 'aene, “'Eguma tai mwanena nigeya 'iloeloegesi, ta tai tuga 'isasa'ila be 'iaibala mali waine 'ena, tai nina gimimwanena 'igieloelatena 'abo waine nina 'iaibala mali tai 'enaya, ta gete tai nina 'eguma 'iai waine sa'isa'ilina 'enaya, tai nina wate toloelata.

Sawatamatamana manuna

33Wate gimiloina wamwalamwalatoni 'igwae,

“'Eguma wasawa tamatamana, geya'abo 'imi ona

nidi wale'oale'oadi,

ta esi Yaubada manuna waguinuwedi.”

34Ta 'abo'agu 'imi sawatamatamana maibo'adi ya'etobodedi. 'Enega geya'abo galewa manuna wasawasawa tamatamana, manuna Yaubada 'ina 'ebemiya. 35Wate geya'abo bale'u manuna wasawasawa tamatamana, manuna 'aena 'ana 'ebesa'u. Wate geya'abo Yelusalema manuna wasawasawa tamatamana, manuna toloina sinabwana 'ina 'asa. 36Wate geya'abo debayo manuna 'usawasawa tamatamana, manuna nigeya sawesawemuya be 'uya'uyayo 'ebweuna 'uloine be 'iwakeke nai 'igai, aga? 37Ta esi 'eguma ona 'ai'aila, 'ugwae, “Tamo”, ta 'eguma nigeya ona 'ai'aila, 'ugwae, “Nigeya.” Manuna 'eguma ona yauna, nate Seitani 'enega.

Geya'abo to'umalina wae'ie'isa

(Luke 6:29-30)

38Gimiloina ni'atu wamwalamwalatoni, 'igwae,

“Mata 'ebweu 'ana e'isa mata 'ebweuna, ta sala 'ana e'isa wate sala 'ebweuna.”

39Ta 'abo'agu yaloinemi 'aene geya'abo e'isa, ta esi 'eguma yaita 'ase'ase 'ataiyo 'isapi, geya'abo nimana 'ue'isaile, ta esi gegeumiyo wate 'utagwale be 'isapi. 40Ta wate 'eguma yaita etala 'enega 'amu 'oama 'i'ewa, 'imu sita wate 'u'ebwa'e.

41Wate 'eguma yaita 'iloineyo be 'ina gwegwe 'u'aali 'ebweu 'asa 'enega be 'ebweu 'asa 'enaya, 'ilobweneyo be 'uda pasima be 'asa 'eluwena wate 'ena 'uda tauye.

42Ta wate 'abo yaita 'emuya 'isisida 'ebweu yage manuna, yage nina 'uda 'ebwa'e, ta geya'abo 'imu gwegwe 'uegaegagale.

Oboboma 'ada talauwalao 'ediya

(Luke 6:27-28, 32-36)

43Gimiloina ni'atu wamwalamwalatoni 'igwae:

“Gosemiyao waobobomedi, ta esi 'ami saiyao waetalauwaledi.”

44Ta 'abo'agu yaloinemi 'ami talauwalao waobobomedi, be taudi sigie 'elouyaemi manudi wasisida be Yaubada 'ida lemedi. 45Gete 'enega tamada galewaya 'ida 'awanatunemi, manuna tauna oboboma 'alena, be tauna 'ina sinala 'isaesae toto'umalidi be wate tobobo'adi 'ediya, ta wate 'ina 'usana 'itagwatagwale topalupaludi be wate taudi nigeya topalupaludi 'ediya.

46Ta 'eguma gosemiyao dimo waobobomedi, nigeya sawesawenaya be pali Yaubada 'enega waloba, manuna toto'umalidi, nadigega takisi 'ana to'ewao, 'idi oboboma nadigega 'omi 'imi oboboma, gosediyao dimo siobobomedi.

47Wate 'eguma tasimiyao dimo waegosigosiyanedi nigeya 'imi bubuna mali tomota 'idi bubuna 'ida bobo'ana sinedi, manuna taudi nigeya me Yudia gosediyao dimo siegosigosiyanedi, 'enega taudi be 'omi tuga 'imi bubuna leleleya.

48Ta 'omi 'ilobwenemi be adelimi bobo'ana maibo'ana, nadigega Tamami galewaya. Ep 5:1v48 1 Pi 1:16